Abstrakt: Ösümlik nahallary gök önüm öndürmekde ilkinji ädimdir we nahallaryň hili ekilenden soň gök önümleriň hasyllylygy we hili üçin örän möhümdir.Gök önümler pudagynda zähmet bölünişiginiň yzygiderli kämilleşdirilmegi bilen gök önüm nahallary kem-kemden garaşsyz senagat zynjyryny emele getirdi we gök önüm önümçiligine hyzmat etdi.Howanyň ýaramaz täsir etmeginde adaty nahal nahallary nahallaryň haýal ösmegi, leginiň ösmegi, zyýan berijiler we keseller ýaly köp kynçylyklara duçar bolýar.Legi nahallary bilen iş salyşmak üçin köp täjirçilik ösdürip ýetişdirijiler ösüş sazlaýjylaryny ulanýarlar.Şeýle-de bolsa, nahallaryň berkligi, azyk howpsuzlygy we ösüş sazlaýjylaryny ulanmak bilen daşky gurşawyň hapalanmagy töwekgelçiligi bar.Himiki gözegçilik usullaryndan başga-da, mehaniki gyjyndyrma, temperatura we suw gözegçiligi nahallaryň legion ösmeginiň öňüni almakda hem rol oýnap bilse-de, birneme amatly we täsirli.Global täze “Covid-19” epidemiýasynyň täsiri astynda zähmet ýetmezçiligi we nahal pudagynda zähmet çykdajylarynyň ýokarlanmagy sebäpli önümçilik dolandyryş kynçylyklary has görnükli boldy.

Yşyklandyryş tehnologiýasynyň ösmegi bilen ösümlik nahallaryny ösdürip ýetişdirmek üçin emeli ýagtylygyň ulanylmagy, nahalyň ýokary netijeliliginiň, zyýankeşleriň we keselleriň az bolmagy we aňsatlaşdyrmagyň artykmaçlyklaryna eýe.Adaty ýagtylyk çeşmeleri bilen deňeşdirilende, LED ýagtylyk çeşmeleriniň täze nesli energiýa tygşytlamak, ýokary netijelilik, uzak ömür, daşky gurşawy goramak we çydamlylyk, kiçi göwrüm, pes ýylylyk radiasiýasy we tolkun uzynlygy amplitudasyna eýe.Ösümlik zawodlarynyň gurşawynda nahallaryň ösmegine we ösüş zerurlyklaryna laýyklykda degişli spektr düzüp, nahallaryň fiziologiki we metabolik prosesine takyk gözegçilik edip biler, şol bir wagtyň özünde ösümlik nahallarynyň hapalanmaz, standartlaşdyrylan we çalt öndürilmegine goşant goşup biler. we nahal aýlawyny gysgaldýar.Günorta Hytaýda burç we pomidor nahallaryny (3-4 hakyky ýaprak) plastmassa ýyladyşhanalarynda ösdürip ýetişdirmek üçin 60 gün, hyýar nahallary (3-5 hakyky ýaprak) üçin 35 gün töweregi wagt gerek.Ösümlik zawody şertlerinde pomidor nahallaryny ösdürip ýetişdirmek üçin bary-ýogy 17 gün, 20 sagatlyk fotoperiod we PPF 200-300 μmol / (m2 • s) şertlerinde burç nahallary üçin 25 gün gerek.Teplisada adaty nahal ösdürip ýetişdirmek usuly bilen deňeşdirilende, LED ösümlik fabrigini nahal ösdürip ýetişdirmek usulynyň ulanylmagy hyýaryň ösüş siklini 15-30 gün ep-esli gysgaltdy we her ösümlikde aýal gülleriň we miweleriň sany 33,8% we 37,3% artdy. degişlilikde iň ýokary hasyl 71,44% ýokarlandy.

Energiýany ulanmagyň netijeliligi taýdan ösümlik zawodlarynyň energiýa sarp ediş netijeliligi, şol giňişlikdäki Wenlo görnüşli ýyladyşhanalardan has ýokary.Mysal üçin, Şwesiýanyň zawod zawodynda 1411 MJ salatdan 1 kg gury madda öndürmeli, teplisada 1699 MJ talap edilýär.Şeýle-de bolsa, salat gury maddanyň her kilogramy üçin zerur elektrik energiýasy hasaplansa, 1 kg gury salat öndürmek üçin zawod zawody 247 kWt, Şwesiýada, Gollandiýada we Birleşen Arap Emirliklerinde ýyladyşhanalara 182 kWt gerek. sag, degişlilikde 70 kWt we 111 kWt.

Şol bir wagtyň özünde zawod zawodynda kompýuterleriň, awtomatiki enjamlaryň, emeli intellektiň we beýleki tehnologiýalaryň ulanylmagy nahal ösdürip ýetişdirmek üçin amatly daşky gurşaw şertlerine takyk gözegçilik edip biler, tebigy gurşaw şertleriniň çäklendirmelerinden dynyp biler we akyllylara düşünip biler, nahal önümçiliginiň mehanizirlenen we ýyllyk durnukly önümçiligi.Soňky ýyllarda ösümlik zawody nahallary Japanaponiýada, Günorta Koreýada, Europeewropada we ABŞ-da we beýleki ýurtlarda ýaprakly gök önümleri, miwe gök önümlerini we beýleki ykdysady ekinleri täjirçilik önümçiliginde ulanylýar.Ösümlik zawodlarynyň ýokary başlangyç maýa goýumlary, ýokary çykdajylar we ullakan ulgam energiýa sarp edilişi Hytaýyň ösümlik zawodlarynda nahal ösdürip ýetişdirmek tehnologiýasyny ösdürmegi çäklendirýän päsgelçilikler bolup durýar.Şonuň üçin ýagtylygy dolandyrmak strategiýasy, gök önümleri ösdürip ýetişdirmek modellerini döretmek we ykdysady peýdalary gowulandyrmak üçin awtomatlaşdyryş enjamlary nukdaýnazaryndan ýokary hasyllylygyň we energiýany tygşytlamagyň talaplaryny göz öňünde tutmaly.

Bu makalada soňky ýyllarda ösümlik zawodlarynda ösümlik nahallarynyň ösmegine we ösmegine LED ýagtylyk gurşawynyň täsiri gözden geçirilýär, ösümlik zawodlarynda gök önüm nahallaryny ýeňil kadalaşdyrmagyň gözleg ugruna seredilýär.

1. Ösümlik nahallarynyň ösmegine we ösmegine ýeňil gurşawyň täsiri

Ösümlikleriň ösmegi we ösmegi üçin möhüm daşky gurşaw faktorlarynyň biri hökmünde ýagtylyk diňe ösümlikleriň fotosintez amala aşyrmagy üçin energiýa çeşmesi bolman, eýsem ösümlik fotomorfogenezine täsir edýän esasy signaldyr.Ösümlikler ýagtylyk signal ulgamy arkaly signalyň ugruny, energiýasyny we ýagtylygynyň hilini duýýarlar, öz ösüşini we ösüşini sazlaýarlar we ýagtylygyň barlygyna ýa-da ýoklugyna, tolkun uzynlygyna, intensiwligine we dowamlylygyna jogap berýärler.Häzirki wagtda belli ösümlik fotoreptorlary azyndan üç synpy öz içine alýar: gyzyl we uzak gyzyl çyrany duýýan fitohromlar (PHYA ~ PHYE), gök we ultramelewşe A manysyny berýän kriptokromlar (CRY1 we CRY2) we elementler (Phot1 we Phot2), the UV-B reseptor UVR8.Bu fotoreptorlar baglanyşykly genleriň aňladylyşyna gatnaşýarlar we düzgünleşdirýärler, soňra ösümlik tohumynyň gögermegi, fotomorfogenez, güllemegiň wagty, ikinji metabolitleriň sintezi we toplanmagy, biotiki we abiotik streslere çydamlylyk ýaly durmuş çärelerini kadalaşdyrýarlar.

2. LED ýagtylyk gurşawynyň ösümlik nahallarynyň fotomorfologiki döredilmegine täsiri

2.1 Dürli ýagtylyk hiliniň gök önüm nahallarynyň fotomorfogenezine täsiri

Spektriň gyzyl we gök sebitlerinde ösümlik ýapragynyň fotosintezi üçin ýokary kwant netijeliligi bar.Şeýle-de bolsa, hyýar ýapraklarynyň arassa gyzyl ýagtylyga uzak wagtlap täsir etmegi fotosistema zeper ýetirer, netijede stomatal jogap, fotosintetik kuwwatyň peselmegi we azotyň ulanylyşynyň peselmegi ýaly “gyzyl yşyk sindromy” hadysasy ýüze çykar.Pes ýagtylyk intensiwliginde (100 ± 5 olmol / (m2 • s)) arassa gyzyl çyra hyýaryň ýaş we ýetişen ýapraklarynyň hloroplastlaryna zeper ýetirip biler, ýöne zeper ýeten hloroplastlar arassa gyzyl çyradan üýtgedilenden soň dikeldildi gyzyl we gök ýagtylyga (R: B = 7: 3).Munuň tersine, hyýar ösümlikleri gyzyl-gök ýagtylyk gurşawyndan arassa gyzyl yşyk gurşawyna geçende, fotosintetiki netijelilik ep-esli peselmedi, gyzyl yşyk gurşawyna uýgunlaşýandygyny görkezdi.Synagçylar, “gyzyl yşyk sindromy” bolan hyýar nahallarynyň ýaprak gurluşyny elektron mikroskop seljermesi arkaly, hloroplastlaryň sanyny, krahmal granulalarynyň ululygyny we sap gyzyl çyranyň aşagyndaky ýapraklarda grananyň galyňlygynyň aşakydan ep-esli pesdigini anykladylar. ak ýagtylyk bejergisi.Gök ýagtylygyň gatyşmagy hyýar hloroplastlarynyň ultrastrukturasyny we fotosintetiki aýratynlyklaryny gowulandyrýar we ýokumly maddalaryň aşa köp ýygnanmagyny ýok edýär.Ak ýagtylyk we gyzyl we gök çyralar bilen deňeşdirilende, arassa gyzyl çyra pomidor nahallarynyň gipokotiliň uzalmagyna we kotiledonyň giňelmegine kömek etdi, ösümlikleriň beýikligini we ýaprak meýdanyny ep-esli ýokarlandyrdy, ýöne fotosintetik kuwwatyny ep-esli azaldy, Rubiskonyň mazmunyny we fotohimiki netijeliligini ýokarlandyrdy we ýylylygyň ýaýramagyny ep-esli ýokarlandyrdy.Dürli ösümlikleriň şol bir ýagtylygyň hiline başgaça jogap berýändigini görmek bolýar, ýöne monohromatiki ýagtylyk bilen deňeşdirilende ösümlikleriň has ýokary fotosintez netijeliligi we garyşyk ýagtylyk gurşawynda has güýçli ösmegi bolýar.

Gözlegçiler gök önüm nahallarynyň ýeňil hilli kombinasiýasyny optimizirlemek boýunça köp gözleg geçirdiler.Şol bir ýagtylyk intensiwliginde, gyzyl çyranyň gatnaşygynyň ýokarlanmagy bilen, ösümligiň beýikligi we pomidor we hyýar nahallarynyň täze agramy ep-esli gowulaşdy we gyzyl bilen gök 3: 1 gatnaşygyndaky bejergisi iň gowy täsir etdi;tersine, gök ýagtylygyň ýokary gatnaşygy Pomidor we hyýar nahallarynyň ösmegini bökdedi, gysga we ykjam, ýöne nahallaryň baldaklarynda gury maddalaryň we hlorofiliň mukdaryny ýokarlandyrdy.Şuňa meňzeş nagyşlar burç we garpyz ýaly beýleki ekinlerde-de bolýar.Mundan başga-da, ak ýagtylyk, gyzyl we gök çyralar bilen deňeşdirilende (R: B = 3: 1) diňe bir ýapragyň galyňlygyny, hlorofiliň düzümini, pomidor nahallarynyň fotosintetiki netijeliligini we elektron geçiriş netijeliligini ep-esli ýokarlandyrman, eýsem fermentleriň aňlatma derejelerini hem ep-esli ýokarlandyrdy. Kalwin sikline çenli wegetarianlaryň düzümi we uglewodlaryň toplanmagy hem ep-esli gowulaşdy.Gyzyl we gök ýagtylygyň iki gatnaşygy (R: B = 2: 1, 4: 1) deňeşdirilende, gök ýagtylygyň has ýokary gatnaşygy hyýar nahallarynda aýal gülleriň emele gelmegine has amatly boldy we aýal gülleriň gülleýän wagtyny çaltlaşdyrdy. .Gyzyl we gök çyranyň dürli gatnaşygy kale, arugula we gorçisa nahallarynyň täze agramlylygyna ep-esli täsir etmese-de, gök çyranyň (30% gök çyra) ýokary gatnaşygy gipokotiliň uzynlygyny we kotiledon meýdanyny ep-esli azaldy. we gorçisa nahallary, kotiledon reňki çuňlaşdy.Şonuň üçin nahal önümçiliginde gök ýagtylygyň paýynyň degişli ýokarlanmagy ösümlik nahallarynyň düwün aralygyny we ýaprak meýdanyny ep-esli gysgaldyp, nahallaryň gapdal giňelmegine kömek edip biler we nahal güýjüniň görkezijisini gowulaşdyryp biler. ygtybarly nahallary ösdürip ýetişdirmek.Lightagtylygyň intensiwligi üýtgemän galsa, gyzyl we gök ýagtylykda ýaşyl çyranyň köpelmegi süýji burç nahallarynyň täze agramyny, ýaprak meýdanyny we ösümlik beýikligini ep-esli ýokarlandyrdy.Adaty ak floresan lampa bilen deňeşdirilende, gyzyl-ýaşyl-gök (R3: G2: B5) ýagtylyk şertlerinde, 'Okagi 1 pomidor' nahallarynyň Y [II], qP we ETR ep-esli gowulaşdy.UV çyrasynyň (100 μmol / (m2 • s) gök çyra + 7% UV-A) arassa gök ýagtylyga goşulmagy, arugula we gorçisa köküniň uzalma tizligini ep-esli azaldy, FR-iň goşulmagy bolsa tersine.Bu, gyzyl we gök yşykdan başga-da, beýleki ýagtylyk häsiýetleriniň hem ösümlikleriň ösmeginde we ösüşinde möhüm rol oýnaýandygyny görkezýär.Ultramelewşe şöhle ýa-da FR fotosinteziň energiýa çeşmesi bolmasa-da, ikisi hem ösümlik fotomorfogenezine gatnaşýar.Intensokary intensiwlikli UV çyrasy DNK we beloklary we ş.m. ekmek üçin zyýanlydyr, ýöne UV çyrasy öýjükli stres täsirlerini işjeňleşdirýär, ösümlikleriň ösmegine, morfologiýasyna we ösüşine daşky gurşawyň üýtgemegine uýgunlaşýar.Geçirilen gözlegler, pes R / FR ösümliklerde kölegeden gaça durmak täsirini döredýändigini, ösümlikleriň baldagyň uzalmagy, ýapragyň inmegi we gury maddalaryň hasyllylygynyň peselmegi ýaly morfologiki üýtgemelere sebäp bolýandygyny görkezdi.Güýçli nahallary ösdürip ýetişdirmek üçin ýukajyk sapak gowy ösüş aýratynlygy däl.Umumy ýaprakly we miweli ösümlik nahallary üçin berk, ykjam we elastik nahallar daşamak we ekmek wagtynda kynçylyklara ýykgyn etmeýär.

UV-A hyýar nahal ösümliklerini has gysga we has ykjam edip biler we göçürilenden soň hasyl gözegçiligiňkiden düýpgöter tapawutlanmaz;UV-B has möhüm inhibitor täsir edýär we göçürilenden soň hasyllylygy peseltmek täsiri möhüm däl.Öňki gözlegler UV-A-nyň ösümlikleriň ösmegini bökdeýändigini we ösümlikleri dargadýandygyny görkezýär.Emma ekin biomassasyny basyp ýatyrmagyň ýerine UV-A-nyň bolmagy, hakykatdanam ony ösdürýändigi barada barha artýan subutnamalar bar.Esasy gyzyl we ak çyra (R: W = 2: 3, PPFD 250 μmol / (m2 · s)) bilen deňeşdirilende, gyzyl we ak ýagtylygyň goşmaça intensiwligi 10 W / m2 (takmynan 10 μmol / (m2 ·) s)) Kale UV-A biomassany, internodyň uzynlygyny, baldak diametrini we kale nahallarynyň ösümlik örtüginiň giňligini ep-esli ýokarlandyrdy, ýöne UV intensiwligi 10 W / m2-den geçende mahabat täsiri gowşady.Her gün 2 sagat UV-A goşundy (0,45 J / (m2 • s)) pomidor nahallarynyň H2O2 mukdaryny azaltmak bilen ösümligiň beýikligini, kotiledon meýdanyny we 'Oxheart' pomidor nahallarynyň täze agramyny ep-esli ýokarlandyryp biler.Dürli ekinleriň UV ýagtylygyna başgaça jogap berýändigini görmek bolýar, bu ekinleriň UV ýagtylygyna duýgurlygy bilen baglanyşykly bolup biler.

Berkidilen nahallary ösdürip ýetişdirmek üçin köküň uzynlygyny ep-esli ýokarlandyrmaly.FR-iň dürli intensiwligi pomidor, burç, hyýar, sogan we garpyz nahallarynyň ösmegine dürli täsir etdi.18,9 μmol / (m2 • s) FR-ni sowuk ak ýagtylykda goşmak, pomidor we burç nahallarynyň gipokotil uzynlygyny we kök diametrini ep-esli ýokarlandyrdy;FR 34.1 olmol / (m2 • s) gipokotiliň uzynlygyny we hyýar, sogan we garpyz nahallarynyň diametrini ýokarlandyrmakda iň gowy täsir etdi;ýokary güýçli FR (53,4 olmol / (m2 • s)) bu bäş gök önümde iň gowy täsir etdi.Fidanlaryň gipokotil uzynlygy we baldak diametri indi ep-esli ýokarlanmady we peseliş tendensiýasyny görkezip başlady.Burç nahallarynyň täze agramy ep-esli azaldy, bu bäş ösümlik nahallarynyň FR doýma bahalarynyň hemmesiniň 53,4 olmol / (m2 • s) pesdigini we FR bahasynyň FR-den ep-esli pesdigini görkezýär.Dürli gök önüm nahallarynyň ösmegine edýän täsiri hem başga.

2.2 Dürli gündiz integralynyň gök önüm nahallarynyň fotomorfogenezine täsiri

“Daylight Integral” (DLI), ýagtylygyň intensiwligi we ýagtylyk wagty bilen baglanyşykly ösümlik üstünde bir günde alnan fotosintetik fotonlaryň umumy mukdaryny görkezýär.Hasaplama formulasy DLI (mol / m2 / gün) = ýagtylygyň intensiwligi [olmol / (m2 • s)] × Gündelik ýagtylyk wagty (h) × 3600 × 10-6.Lightagtylygy pes bolan gurşawda ösümlikler baldak we internod uzynlygyny uzaltmak, ösümlikleriň beýikligini, çukuryň uzynlygyny we ýaprak meýdanyny ýokarlandyrmak, ýapragyň galyňlygyny we sap fotosintetik derejesini peseltmek arkaly pes ýagtylyk gurşawyna jogap berýär.Gantdan başga ýagtylygyň intensiwliginiň ýokarlanmagy bilen, şol bir ýagtylyk hilinde arugula, kelem we kale nahallarynyň gipokotil uzynlygy we baldak uzalmagy ep-esli azaldy.Lightagtylygyň ösümlikleriň ösmegine we morfogenezine edýän täsiriniň ýagtylygyň intensiwligi we ösümlik görnüşleri bilen baglanyşyklydygyny görmek bolýar.DLI (8,64 ~ 28,8 mol / m2 / gün) köpelmegi bilen hyýar nahallarynyň ösümlik görnüşi gysga, güýçli we ykjam boldy we ýapragyň aýratyn agramy we hlorofil düzümi kem-kemden azaldy.Hyýar nahallaryny ekenden 6 ~ 16 gün soň ýapraklary we kökleri gurady.Agramy kem-kemden ýokarlandy we ösüş depgini kem-kemden çaltlaşdy, ýöne ekenden 16 - 21 gün soň, hyýar nahallarynyň ýapraklarynyň we kökleriniň ösüş depgini ep-esli azaldy.Güýçlendirilen DLI hyýar nahallarynyň sap fotosintetik tizligini ýokarlandyrdy, ýöne belli bir bahadan soň sap fotosintetik derejesi peselip başlady.Şonuň üçin degişli DLI saýlamak we nahallaryň dürli ösüş etaplarynda dürli goşmaça ýagtylyk strategiýalaryny ulanmak energiýa sarp edilişini azaldyp biler.DLI intensiwliginiň ýokarlanmagy bilen hyýar we pomidor nahallarynda erän şeker we SOD fermentiniň düzümi ýokarlandy.DLI intensiwligi 7,47 mol / m2 / günden 11,26 mol / m2 / güne çenli ýokarlananda, hyýar nahallarynda erän şeker we SOD fermentiniň mukdary degişlilikde 81.03% we 55,5% ýokarlandy.Şol bir DLI şertlerinde ýagtylygyň intensiwliginiň ýokarlanmagy we ýagtylygyň gysgalmagy bilen pomidor we hyýar nahallarynyň PSII işjeňligi saklandy we pes ýagtylyk intensiwligi we uzak dowamlylygy üçin goşmaça ýagtylyk strategiýasyny saýlamak ýokary nahal ösdürip ýetişdirmek üçin has amatly boldy. hyýar we pomidor nahallarynyň görkezijisi we fotohimiki netijeliligi.

Berkidilen nahallary öndürmekde pes ýagtylyk gurşawy nahallaryň hiliniň peselmegine we bejeriş wagtynyň köpelmegine sebäp bolup biler.Degişli ýagtylyk intensiwligi diňe bir berkidilen bejeriş ýeriniň baglanyşyk ukybyny ýokarlandyryp bilmez we güýçli nahallaryň indeksini gowulandyryp bilmez, aýal gülleriň düwün ýagdaýyny azaldyp, aýal gülleriň sanyny artdyryp biler.Ösümlik zawodlarynda pomidor bilen örtülen nahallaryň bejeriş zerurlyklaryny kanagatlandyrmak üçin günde 2,5-7,5 mol / m2 DLI ýeterlikdi.Pomidor nahallarynyň dykyzlygy we ýaprak galyňlygy DLI intensiwliginiň ýokarlanmagy bilen ep-esli ýokarlandy.Bu, ekilen nahallaryň bejeriş üçin ýokary ýagtylyk güýjüni talap etmeýändigini görkezýär.Şonuň üçin energiýa sarp edilişini we ekiş gurşawyny göz öňünde tutup, ýagtylygyň intensiwligini saýlamak ykdysady peýdalary ýokarlandyrmaga kömek eder.

3. LED ýagtylyk gurşawynyň ösümlik nahallarynyň stres garşylygyna täsiri

Ösümlikler fotoreptorlar arkaly daşarky ýagtylyk signallaryny alýarlar, bu ösümlikdäki signal molekulalarynyň sintezine we ýygnanmagyna sebäp bolýar, şeýlelik bilen ösümlik organlarynyň ösüşini we işleýşini üýtgedýär we netijede ösümligiň stres garşylygyny ýokarlandyrýar.Dürli ýagtylygyň hili, nahallara sowuk çydamlylygy we duz çydamlylygyny ýokarlandyrmakda belli bir täsir edýär.Mysal üçin, pomidor nahallary gije 4 sagat ýagtylyk bilen doldurylanda, goşmaça yşyksyz, ak çyra, gyzyl çyra, gök çyra we gyzyl we gök çyra pomidor nahallarynyň elektrolit geçirijiligini we MDA düzümini azaldyp biler, we sowuga çydamlylygy gowulandyrmak.8: 2 gyzyl-gök gatnaşygy bejermek bilen pomidor nahallarynda SOD, POD we CAT-nyň işjeňligi beýleki bejergilerden ep-esli ýokarydy we antioksidant kuwwatyna we sowuga çydamlylygy ýokarydy.

UV-B-iň soýa köküniň ösmegine täsiri, esasan, ABA, SA we JA ýaly gormon signal beriji molekulalary goşmak bilen NO we ROS köküniň mazmunyny köpeltmek we IAA-nyň mazmunyny azaltmak arkaly kök ösüşini bökdemek bilen ösümlikleriň stres garşylygyny ýokarlandyrmakdyr. , CTK we GA.UV-B, UVR8 fotoreptorlary diňe bir fotomorfogeneziň kadalaşmagyna gatnaşman, UV-B stresinde hem möhüm rol oýnaýar.Pomidor nahallarynda UVR8 antosýaninleriň sintezine we ýygnanmagyna araçylyk edýär we UV-aklimirlenen ýabany pomidor nahallary ýokary güýçli UV-B stresine garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrýar.Şeýle-de bolsa, “UV-B” -niň “Arabidopsis” tarapyndan döredilen guraklyk stresine uýgunlaşmagy UVR8 ýoluna bagly däldir, bu UV-B ösümlik gorag mehanizmleriniň signal arkaly täsir edişini görkezýär, şonuň üçin dürli gormonlar bilelikde bolýar. guraklyk stresine garşy durmak, ROS ýuwmak ukybyny ýokarlandyrmak.

Ösümlik gipokotiliniň ýa-da FR sebäpli dörän baldagyň uzalmagy we ösümlikleriň sowuk streslere uýgunlaşmagy ösümlik gormonlary bilen kadalaşdyrylýar.Şonuň üçin FR-den döreýän “kölegeden gaça durmak täsiri” ösümlikleriň sowuk uýgunlaşmagy bilen baglanyşykly.Synagçylar, 15 ° C-de gögerenden 18 gün soň, 10 günüň dowamynda 5 ° C-e çenli sowadyp, 7 günüň dowamynda FR-ni goşup, arpa nahallaryny doldurdylar we ak ýagtylyk bilen deňeşdirilende, FR arpa nahallarynyň aýaz garşylygyny ýokarlandyrandygyny anykladylar.Bu amal arpa nahallarynda ABA we IAA-nyň köpelmegi bilen bilelikde bolýar.Soňra 15 ° C FR öňünden taýýarlanan arpa nahallaryny 5 ° C-e geçirmek we 7 günüň dowamynda FR goşundysyny dowam etdirmek, ýokardaky iki bejergä meňzeş netijelere getirdi, ýöne ABA seslenmesiniň peselmegi bilen.Dürli R: FR bahalary bolan ösümlikler ösümlik duzuna çydamlylygy bilen baglanyşykly fitohormonlaryň (GA, IAA, CTK we ABA) biosintezine gözegçilik edýär.Duz stresinde pes gatnaşygy R: FR ýagtylyk gurşawy pomidor nahallarynyň antioksidant we fotosintetik kuwwatyny ýokarlandyryp biler, nahallarda ROS we MDA önümçiligini azaldyp, duzuň çydamlylygyny ýokarlandyryp biler.Duzlulygyň stresleri we pes R: FR bahasy (R: FR = 0.8) hlorofiliň sintez ýolunda PBG-iň UroIII-e blokirlenen öwrülmegi bilen baglanyşykly bolup bilýän hlorofiliň biosintezini saklady, pes R: FR gurşawy bolsa ýeňilleşdirip biler. duzlulygy Hlorofil sinteziniň stresli bozulmagy.Bu netijeler fitokromlar bilen duzuň çydamlylygynyň arasynda möhüm baglanyşygy görkezýär.

Lightagtylyk gurşawyndan başga-da, daşky gurşaw faktorlary ösümlik nahallarynyň ösmegine we hiline-de täsir edýär.Mysal üçin, CO2 konsentrasiýasynyň ýokarlanmagy ýagtylygyň doýgunlygynyň iň ýokary bahasy Pn (Pnmax) ýokarlandyrar, ýagtylygyň öwezini dolmak nokadyny azaldar we ýagtylygy ulanmagyň netijeliligini ýokarlandyrar.Lightagtylygyň intensiwliginiň we CO2 konsentrasiýasynyň ýokarlanmagy fotosintetiki pigmentleriň mazmunyny, suwdan peýdalanmagyň netijeliligini we Kalwin aýlawy bilen baglanyşykly fermentleriň işjeňligini ýokarlandyrmaga kömek edýär we ahyrynda pomidor nahallarynyň has ýokary fotosintetiki netijeliligini we biomassany ýygnamagyny gazanýar.Pomidor we burç nahallarynyň gury agramy we ykjamlygy DLI bilen oňyn korrelýasiýa edildi we temperaturanyň üýtgemegi şol bir DLI bejergisinde ösüşe täsir etdi.23 ~ 25 gurşawy pomidor nahallarynyň ösmegi üçin has amatlydy.Temperatura we ýagtylyk şertlerine görä, gözlegçiler burç bilen örtülen nahal önümçiliginiň daşky gurşawyny kadalaşdyrmak üçin ylmy görkezme berip biljek bate paýlanyş modeline esaslanýan burçuň deňeşdirilende ösüş depginini çaklamagyň usulyny oýlap tapdylar.

Şonuň üçin önümçilikde ýagtylygy kadalaşdyrmak shemasy düzülende diňe bir daşky gurşaw faktorlary we ösümlik görnüşleri däl, eýsem nahalyň iýmitlenmegi we suw dolandyryşy, gaz gurşawy, temperatura we nahalyň ösüş tapgyry ýaly ösdürip ýetişdirmek we dolandyrmak faktorlary hem göz öňünde tutulmalydyr.

4. Meseleler we dünýägaraýyşlar

Ilki bilen gök önüm nahallaryny ýeňil kadalaşdyrmak çylşyrymly bir prosesdir we dürli ýagtylyk şertleriniň ösümlik zawodynyň gurşawynda dürli ösümlik nahallaryna edýän täsiri jikme-jik seljerilmelidir.Bu, ýokary netijelilik we ýokary hilli nahal öndürmek maksadyna ýetmek üçin, kämillik ýaşyna ýeten tehniki ulgamy döretmek üçin üznüksiz gözlegleriň zerurdygyny aňladýar.

Ikinjiden, LED ýagtylyk çeşmesiniň energiýa ulanylyş derejesi birneme ýokary bolsa-da, ösümlikleri yşyklandyrmak üçin sarp edilýän sarp, emeli yşyk ulanyp nahal ösdürip ýetişdirmek üçin esasy energiýa sarp edijisidir.Ösümlik zawodlarynyň ägirt uly energiýa sarp edilişi ösümlik zawodlarynyň ösüşini çäklendirýän päsgelçilik bolup durýar.

Netijede, oba hojalygynda ösümlik yşyklandyrylyşynyň giňden ulanylmagy bilen, geljekde LED ösümlik çyralarynyň bahasynyň ep-esli azalmagyna garaşylýar;tersine, zähmet çykdajylarynyň ýokarlanmagy, esasanam epidemiýadan soňky döwürde, zähmet ýetmezçiligi mehanizasiýa we önümçiligi awtomatlaşdyrmak prosesine itergi berer.Geljekde emeli intellekt esasly dolandyryş modelleri we akylly önümçilik enjamlary ösümlik nahallaryny öndürmek üçin esasy tehnologiýalaryň birine öwrüler we ösümlik zawodynyň nahal tehnologiýasynyň ösmegine goldaw berer.

Uthorsazyjylar: Jiehui Tan, Houcheng Liu
Makalanyň çeşmesi: Oba hojalygy in Engineeringenerçilik tehnologiýasynyň Wechat hasaby (teplisa bagbançylygy)